Vụ Phương Nga: Không thể cho Mai Phương ngồi phòng kín - minh bạch và bình đẳng ở đâu?

Nếu nhân chứng làm người bí ẩn thì làm sao những người tham gia tố tụng khác có thể xác định được đây chính là cô Mai Phương thật, nhân vật mà mấy hôm nay xuất hiện nhiều trong lời khai của các bị cáo và những người được tòa triệu tập khác.

Tại phiên tòa xử Phương Nga chiều nay (27-6), nhân vật bí ẩn - bà Nguyễn Mai Phương, người làm chứng của vụ án, đã yêu cầu được ngồi trong phòng kín khi trả lời tòa và không cho (báo chí) ghi hình bà.
Vấn đề này pháp luật hiện hành quy định ra sao? Dưới đây là ý kiến của ông VŨ PHI LONG, nguyên Phó Chánh Tòa Hình sự TAND TP.HCM, về vấn đề này.


Hoa hậu - bị cáo Phương Nga.

Theo Điều 55 BLTTHS 2003, người làm chứng có quyền: Yêu cầu cơ quan triệu tập họ bảo vệ tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản và các quyền, lợi ích hợp pháp khác của mình khi tham gia tố tụng…

Đồng thời, người làm chứng có nghĩa vụ có mặt theo giấy triệu tập; trong trường hợp cố ý không đến mà không có lý do chính đáng và việc vắng mặt của họ gây trở ngại cho việc điều tra, truy tố, xét xử thì có thể bị dẫn giải; khai trung thực tất cả tình tiết mà mình biết về vụ án. Người làm chứng từ chối hoặc trốn tránh việc khai báo mà không có lý do chính đáng hoặc khai báo gian dối thì phải chịu trách nhiệm hình sự.

Do đó, nhân chứng Mai Phương có quyền yêu cầu tòa có biện pháp bảo vệ mình khi ra tòa trả lời các câu hỏi liên quan đến vụ án. Đối với yêu cầu được ngồi trong phòng kín thực hiện thẩm vấn, đối chất bằng âm thanh qua micro, theo tôi tòa không thể chấp nhận. Yêu cầu này tôi chưa từng gặp trong suốt quá trình hơn 30 năm làm công tác xét xử.


Phương Nga và Thùy Dung.

Khi nhân chứng trả lời các câu hỏi, tòa có thể cách ly các bị cáo, để nhân chứng trả lời HĐXX và những người tham gia tố tụng khác.

Tuy nhiên, việc thẩm tra lý lịch nhân chứng, cam kết khai báo trung thực, thực hiện việc đối chất, trả lời phải được công khai tại tòa. Nếu không thì làm sao những người tham gia tố tụng khác có thể xác định được đây chính là cô Mai Phương thật, nhân vật mà mấy hôm nay xuất hiện nhiều trong lời khai của các bị cáo và những người được tòa triệu tập khác.

Do đó, nhân chứng Mai Phương không thể làm người giấu mặt. Tòa phải làm thủ tục công khai, nhân chứng trả lời công khai những gì mình biết liên quan đến vụ án.
Nhân chứng Mai Phương đã có lệnh dẫn giải của tòa vì không đến tòa theo giấy triệu tập. Tức là cũng không còn quyền lựa chọn hay đề nghị về khai báo riêng, mọi lời khai phải được công khai cho mọi người biết.
Riêng về hình ảnh, chủ tọa nếu xét thấy cần thì có thể yêu cầu không chụp ảnh. Tuy nhiên, mọi người tham gia tố tụng đều phải được đối xử công bằng. Mấy ngày qua, việc chụp ảnh công khai đăng báo đối với bị cáo, người bị hại, người làm chứng khác đều đã được thực hiện mà không cần hỏi. Báo chí tác nghiệp và sử dụng hình ảnh tuân thủ Luật Báo chí và pháp luật liên quan quyền hình ảnh là được.