Những bộ phim 5 sao - Đối đầu hay chết mòn?

(SVVN_HHT Online) Tiểu thuyết cùng tên, ra đời năm 1996, của Chuck Palahniuk, đã trở thành cuốn sách gối đầu giường của những nhà phê bình văn chương, về vấn đề mâu thuẫn xã hội trong thế giới hậu hiện đại.


*** Những Ấn Phẩm Cùng Toà Soạn ***
> Hoa Học Trò 825 - Bạn có phải là một "drama queen" chính hiệu ?
> Sinh viên Việt Nam 40 - điều hành xuyên quốc gia tuổi 23
> 2!ĐẸP số 18 - Giá mới, ấn tượng mới!!!
> Chuyên đề 2!148: Đón tháng 10 rộn rã niềm vui
> Hoa Học Trò 824: Bạn! Ta đang ở giữa mùa thu! > Sinh viên Việt Nam 39: Món ngon, món lạ đầu tuần!
> Thiên Thần Nhỏ 51: Đón Trung Thu lấp lánh
> Trà Sữa Cho Tâm Hồn: Quà tặng cho người xứng đáng



Tiểu thuyết cùng tên, ra đời năm 1996, của Chuck Palahniuk, đã trở thành cuốn sách gối đầu giường của những nhà phê bình văn chương, về vấn đề mâu thuẫn xã hội trong thế giới hậu hiện đại.

Bộ phim Fight Club (Hội Đánh đấm, ở Việt Nam dịch là Sàn đấu sinh tử) được hoàn tất 3 năm sau đó, đã gây cơn sốt tại Mỹ, nhất là với dư âm các vụ nổ súng trong trường học.

Nhiều tranh luận đã xảy ra, xoay quanh tính bạo lực của phim. Nhưng, đó mới là phần nổi của tảng băng.

Sống mà như đã chết

Fight Club là lời tự truyện của một người đàn ông không rõ tên tuổi (Edward Norton). Dường như, đó có thể là bất cứ ai trong xã hội này, vật vã kiếm tiền, để xây dựng thế giới vật chất xung quanh. Về mặt thể xác, người đàn ông này hoàn toàn khỏe mạnh. Thế nhưng, anh ta luôn gắng tìm phương thuốc chữa trị cho tình trạng khắc khoải: làm sao khẳng định vị thế trong xã hội?




Gia nhập các nhóm trò chuyện, người đàn ông dẫn chuyện đã gặp Marla Singer (do Helena Bonham - Carter thủ vai). Đó là một phụ nữ thích tìm kiếm cà phê miễn phí hơn là sự cảm thông. Cô ta cũng không hề mắc bệnh gì. Người đàn ông ấy phải đối đầu ánh xạ của mình, qua tấm gương giới tính.

Ngày nọ, trở về nhà sau chuyến công tác, ông ta chứng kiến căn hộ của mình, vụt trở thành đống gạch vụn, sau một vụ nổ gas. Bức xúc và thất vọng, ông ta cùng Tyler Durden (Brad Pitt), một gã mới quen, dựng nên “Hội Đánh đấm”, dùng bạo lực để đáp lại mọi vấn đề. Sự phát triển của “Hội Đánh đấm” đi kèm mức độ bạo lực leo thang. Đỉnh điểm là “Kế hoạch Hủy diệt” – với mong muốn làm nổ tung các cơ sở tài chính…

Cuộc đối đầu giới tính

Fight Club là một chuỗi những đối đầu, xuất phát từ những thay đổi, dường như quá nhanh, của xã hội hiện đại. Trong bộ phim, người ta không khó nhận ra, vật cản lớn nhất đối với nhân vật chính bắt nguồn từ những thay đổi cơ bản trong xã hội: vai trò giới tính. Khi phụ nữ được xếp ngang bằng với nam giới, đàn ông gặp khó khăn trong việc định hình sự hơn kém.

Nói một cách khác, khi cán cân quyền lực dần chuyển sang phía nữ, đàn ông cảm thấy xấu hổ, như nhân vật Tyler Durden đã phải thốt lên: đây là một thế hệ mà đàn ông lớn lên nhờ phụ nữ.

Nếu từng có thời kì vai u thịt bắp của đàn ông là điểm tất yếu để thành công, thì vẻ bề ngoài gợi cảm, cùng khả năng ăn nói lưu loát, đã giúp phụ nữ hôm nay chiếm ưu thế trong những cuộc đua. Khắc khoải, lo toan, tìm mọi cách để chứng minh khả năng của mình bằng những thuộc tính phái mạnh, những người đàn ông lâm vào thế bế tắc.




Trong phim, người đàn ông tham gia nhóm trò chuyện “Tập hợp đàn ông sót lại”, dành cho những người mắc bệnh về tinh hoàn. Trong đó, có lạm dụng thuốc phát triển cơ bắp, khiến tinh hoàn bị teo. Người dẫn chuyện được nghe một thành viên tâm sự về người vợ cũ, chuẩn bị có con với chồng mới. Không thể đảm đương vai trò làm bố, đổ vỡ trong hôn nhân, mù quáng trong cuộc chạy đua thể hiện nam tính, hình ảnh những người đàn ông quây quần trong khung cảnh tranh sáng tranh tối là một tượng trưng sắc nét cho thất bại về giới tính của nam giới, trong thế giới hậu hiện đại.

Một biểu tượng hiểm họa đối với phái nam trong Fight Club, là nhân vật nữ duy nhất Marla Singer. Cô giúp người đàn ông dẫn chuyện tìm lại bản ngã của mình, giúp anh thoát khỏi ảnh hưởng của Tyler Durden. Hình ảnh ví von của Tyler là một lời đe dọa có căn cứ. Bởi nếu Người dẫn chuyện, nhờ Marla mà ý thức được âm mưu của Tyler, thì Kế hoạch Hủy diệt sẽ bị sụp đổ hoàn toàn, hệt như những người đàn ông trong nhóm “Tập hợp đàn ông sót lại” bị làm cho bất lực.

Cảm giác sống thật sự

Kế hoạch Hủy diệt của Hội Đánh đấm muốn đưa xã hội về thời kỳ sơ khai của chủ nghĩa tư bản, khi mà lao động tay chân rất được trân trọng.

Thế giới hiện đại với chủ nghĩa tiêu dùng, chủ nghĩa tập đoàn và chủ nghĩa tư bản đã “máy móc hóa” con người, đẩy họ vào dây chuyền bóc lột một cách vô ý thức. Tiền, thứ những người làm công đánh đổi bằng sức lao động, qua thói quen mua sắm, chóng vánh quay lại về túi các ông chủ. Dù được bao quanh bởi vô số của cải, nhưng những người lao động chỉ sống một cuộc sống vô nghĩa, một vòng quay vô tận.

Tự xây dựng xung quanh mình một thế giới đồ gia dụng IKEA sành điệu, thế nhưng người đàn ông dẫn chuyện trong Fight Club vẫn thấy cuộc sống sao quá chông chênh. Những chuẩn mực như số tiền trong tài khoản, diện tích nhà con cái chẳng còn bao ý nghĩa, với một người sống độc thân, ít bạn bè của thời đại ngày nay.

Sâu xa, Fight Club dựa trên dự cảm thế giới con người dần bị thay thế và chiếm lĩnh bởi vật chất máy móc. Giống như loạt phim Terminator (Kẻ hủy diệt) hay The Matrix (Ma trận), thông điệp nền kinh tế cực thịnh và sư phát triển vượt bậc của kỹ thuật dẫn đến việc máy móc quay ngược mũi giáo, âm mưu thôn tính cả thế giới.

Trong Fight Club, một bộ phận loài người, đại diện là Hội Đánh đấm, nắm quyền chủ động. Họ muốn ra tay trước. Đầu tiên, là làm thức tỉnh những người đang vất vả chạy theo theo đồng hồ chấm công. Tiếp theo, là đả phá việc xác định vị thế một con người, chỉ qua chiếc túi xách hay phương tiện đi lại mà anh ta đang sở hữu.

Hội Đánh đấm muốn con người có cảm giác “sống” thật sự. Hãy hình dung đến việc thoát khỏi vô số những túi ngủ mà xã hội máy móc đã sử dụng, để lừa và khai thác con người trong bộ phim The Matrix, sẽ hiểu thông điệp trầm lắng này của Fight Club.

Triết lí của Hội Đánh đấm

Những thành viên của Hội Đánh đấm tham gia vào các cặp đấu tay đôi, dùng những đòn hết sức lực, giáng vào đối thủ, cho đến khi một bên xin hàng. Có thể cho rằng, những hành động bạo lực, những cơn mưa nắm đấm, mà các thành viên ban phát cho nhau, một cách tự nguyện, là để đánh thức con người thật trong mỗi cá nhân.




Cũng cần nhấn mạnh, bản chất của những trận đòn trong Fight Club, không phải là để tìm kẻ chiến thắng. Cả hai bên tham chiến, đều chiến thắng, bởi họ đều thức tỉnh, thoát khỏi thế giới ảo mà vật chất của tư bản chủ nghĩa xây dựng nên. Hành động quấn quít bên nhau trong một trận đấu, có thể so sánh với hành động hai đối tác tham gia tìm kiếm sự thỏa mãn tinh thần và cuối cùng đều đạt được mục đích.

Tuy nhiên, đề cao chủ nghĩa cá nhân, tất yếu cũng có những mặt trái. Ở đây là biểu tượng Tyler Durden điều hành Hội Đánh đấm, đã ngày càng trở nên độc tài, bắt đầu những sai lầm nghiêm trọng…

Fight Club phản ánh nỗi bức bối và thất vọng của đàn ông trong xã hội hôm nay. Thế nhưng, thông điệp cuối cùng mà bộ phim muốn gửi đến những con người đang vật vã kia chính là hãy trưởng thành hơn, hãy nhìn nhận những gì đã xảy ra, để tìm cách thích nghi, không nên đổ lỗi.

Trong tiểu thuyết cùng tên, khi nhân vật người dẫn chuyện chết, anh lên thiên đường và bị đưa vào viện tâm thần. Anh ta đã không ngừng nói: “Chúng ta không đặc biệt. Chúng ta cũng không phải là thứ bỏ đi. Chúng ta chỉ là chúng ta, và những gì xảy ra thì cũng đã xảy ra”.

Fight Club là một bộ phim khá đặc biệt. Khi mới ra mắt, nó không được đánh giá đúng, không thành công về doanh thu. Nhưng càng ngày nó càng được yêu thích. Bộ phim được tạp chí điện ảnh Empire của Anh bình chọn với số sao tuyệt đối (5 sao), đánh giá là một phim tạo ra bước ngoặt cho điện ảnh. Trên trang imdb.com, Fight Club đạt số điểm 8,8/10, xếp thứ 19 trong 250 bộ phim hay nhất mọi thời đại do khán giả bình chọn. Đạo diễn David Fincher (sinh năm 1962 tại Mỹ) và tài tử Brad Pitt cộng tác với nhau trong 3 phim và đều là những bộ phim đặc biệt: Seven (1995), Fight Club (1999) và mới đây là The Curious Case of Benjamin Button (2008)

Tăng Minh


Bài viết bạn vừa đọc nằm trong ấn phẩm

Sinh viên Việt Nam số 40
Phát hành ngày: 05.10.2009
Giá bán: 4.500đ

Với nhiều thông tin cực HOT vô cùng hấp dẫn, Sinh viên Việt Nam phiên bản mới phát hành đều đặn vào thứ Hai hàng tuần tại các sạp báo trên Toàn quốc.

Mời bạn đón đọc!