Bạn có tin rằng những gì bạn biết chắc chắn sẽ xảy ra vẫn có khả năng làm bạn căng thẳng và hội hộp đến tột cùng? Không ư? Vậy thì bạn vẫn chưa xem Valkyrie rồi.
Đạo diễn: Bryan Singer
Diễn viên: Tom Cruise, Kenneth Branagh, Bill Nighy, David Bamber, Tom Wilkinson…
Thể loại: Chiến tranh
Đánh giá: 3,5 / 5*
Trong suốt quãng thời gian chiến tranh thế giới lần thứ II, mặc dù là quốc trưởng nhưng Adolf Hitler đã bị ám sát tới 15 lần bởi chính những người Đức. Chiến dịch Valkyrie, với sự tham gia của rất nhiều nhân vật quan trọng, cũng là lần ám sát cuối cùng và nổi tiếng nhất trước khi phát xít Đức đầu hàng quân Đồng minh. Còn bản thân Hitler tự tử vào ngày 30 tháng 4 năm 1945. Giống như nhiều sự kiện lịch sử có thật được chuyển thế lên màn ảnh rộng khác như vụ đắm tàu Titanic, trận tập kích của quân đội Nhật vào Trân Châu Cảng… người xem hầu như đã biết trước kết cục của Valkyrie. Thế nhưng, các nhà làm phim của Hollywood vẫn biết cách làm hấp dẫn khán giả bằng một cốt truyện giàu tình tiết, nhiều trường đoạn căng thẳng đến tột cùng.
Sở dĩ nói nói sự kiện ngày 20 tháng 7 năm 1944 do đại tá Stauffenberg trực tiếp đánh bom được coi là nổi tiếng nhất trong những lần ám sát bất thành Adolf Hitler vì đây còn là vụ đảo chính có quy mô trên diện rộng, với sự tham gia của nhiều chính trị gia lẫn các tướng tá trong hàng ngũ quân đội Đức quốc xã. Sau vụ việc trên, hàng nghìn người liên quan đã bị bắt, hàng trăm người bị xử tử hình. Thậm chí nhiều năm sau, các khoa học gia, các nhà làm phim tài liệu đã cất công dựng lại toàn bộ hiện trường y như thật trong quá khứ để tìm hiểu nguyên nhân tại sao Hitler có thể may mắn sống sót.
Kế hoạch của Stauffenberg rất thông minh với một lộ trình rõ ràng. Thứ nhất: ám sát Adolf Hitler. Thứ hai: đổ mọi tội lỗi đảo chính cho sỹ quan SS. Thứ ba: sử dụng chiến dịch Valkyrie (*) để bắt hết bọn SS và lập ra một chính phủ mới nghị hoà với quân đồng minh. Nếu đứng trên lý thuyết thì đây là một kế hoạch rất hoàn hảo. Nhưng để thực hiện thì không dễ dàng chút nào. Có nhiều nguyên nhân nhỏ lẻ đã ảnh hưởng tới việc thực hiện vụ ám sát. Ví dụ như sự can thiệp cùng những ý đồ chính trị trong chính phe của Stauffenberg, sự không ăn khớp về mặt thời gian, sự lừng khừng của một số cá nhân làm cơ hội trôi qua, hay thậm chí cả về vấn đề quả bom hẹn giờ. Tất cả các tình huống trên đều được trải đều khéo léo từ đầu tới cuối phim khiến khán giả luôn ở trong tình trạng căng thẳng.
Kịch bản của Valkyrie không đơn giản chỉ mô tả quãng thời gian Stauffenberg đặt bom tại phòng họp của Hitler, mà đó chỉ là một trường đoạn ngắn trong phim. Sự gay cấn còn được đẩy lên cao trào ở những phút tiếp theo, khi anh và các đồng sự gần như chiếm lĩnh được hết thủ đô Berlin. Đám sỹ quan SS thậm chí đã bị bắt toàn bộ. Sự việc này kết nối sự việc khác và được diễn ra liên hoàn, nếu như một mắt xích bị đứt thì kế hoạch hoàn toàn sụp đổ. Đáng tiếc thay, mối nối quan trọng nhất và cũng là điểm yếu nhất lại chính là vụ nổ tại Hang Sói.
Có nhiều yếu tố lịch sử rất rõ ràng, nhưng tất nhiên Valkyrie không thể đi theo phong cách phim tài liệu. Đạo diễn Bryan Singer đi sâu vào nguyên nhân cũng như quá trình chuẩn bị vụ ám sát, lồng ghép khéo léo trong đó là các tình huống dẫn đến sự thất bại của chiến dịch. Mặc dù hầu hết khán giả, những ai quan tâm một chút đến lịch sử, đều biết rõ kết cục từ trước khi xem Valkyrie nhưng các nhà làm phim vẫn tạo được sự hồi hộp căng thẳng, thậm chí thắp lên cả những hi vọng mong manh cho người xem. Trường đoạn nghẹt thở nhất, tức ngực nhất chính là lúc khán giả chờ tiếng nổ phát ra từ quả bom do đại tá Stauffenberg kích hoạt.
Một điểm khá thành công khác của bộ phim đó là hai biên kịch gia Christopher McQuarrie và Nathan Alexander đã xây dựng được một dàn diễn viên diễn viên phụ rất nổi bật. Nếu như Stauffenberg của Tom Cruise luôn là nhân vật trung tâm thì vây quanh anh là hàng tá các nhân vật khác. Họ được chia làm hai phe rõ ràng, từ những vị tướng như Friedrich Olbricht (Bill Nighy), Ludwig Beck (Terence Stamp), thiếu tướng Henning von Tresckow (Kenneth Branagh) bên phe đảo chính, Friedrich Fromm (Tom Wilkinson), Erich Fellgiebel (Eddie Izzard) bên phe Hitler, cho tới những tên lính tốt lái xe, người đánh máy… Tuy số lượng nhiều nhưng sự xuất hiện của họ được trải đều và mô tả rất súc tích. Chính điều này càng khiến cốt truyện của Valkyrie có thêm nhiều tình tiết và phức tạp.
Nổi lên từ bộ phim hình sự The Usual Suspects, sau đó lại đi theo những tác phẩm bom tấn chuyển thể từ truyện tranh như X-Men, Superman, đã có không ít người nghi ngờ về sự thành công của Valkyrie vì đây là lần đầu tiên Bryan Singer thực hiện thể loại chiến tranh / lịch sử. Nếu chỉ xét trên khía cạnh nội dung mà bỏ qua yếu tố thương mại thì rõ ràng Bryan đã dập tắt hoàn toàn mọi nghi ngại ban đầu. Tung ra vào đúng dịp giáng sinh năm ngoái, sau nhiều lần hoãn lên hoãn xuống, những tưởng Valkyrie sẽ thất bại thảm hại về doanh thu, nhưng cho đến nay, hãng United Artists vẫn thu về 182 triệu $ trên toàn thế giới. Tên tuổi của Tom Cruise và Bryan Singer cũng góp một phần không nhỏ vào doanh số kể trên, đặc biệt ở những thị trường bên ngoài nước Mỹ.
Cho dù Valkyrie mang nặng yếu tố lịch sử, nhưng bộ phim được xây dựng hấp dẫn, kết hợp giữa thể loại chiến tranh, tâm lý với sự căng thẳng, ly kỳ. Tình thế thay đổi ở trường đoạn cao trào nhất sẽ khiến người xem hoàn toàn hài lòng. Đây là tác phẩm không những phù hợp với khán giả yêu thích lịch sử, chiến tranh, mà còn hấp dẫn cả những ai yêu thích thể loại phim Thriller (phim hồi hộp).
(*) Valkyrie là kế hoạch dự phòng của quân đội dự bị quốc gia do Adolf Hitler lập nên để ngăn chặn các vụ đảo chính.