Tại sao cả 3 vòng của tớ vẫn màn hình phẳng dù đã 16 tuổi rùi? 14 tuổi mà chưa có nguyệt san có bình thường không? Làm sao nhận ra đèn đỏ sắp ghé thăm đây?
1. Năm nay em đã 16 tuổi rồi thế mà 3 vòng của em cứ “phẳng lì”, lại chưa thấy đèn đỏ xuất hiện. Em xấu hổ không dám gặp bạn bè nữa. Hu hu. Em bị làm sao vậy bác sĩ ơi? (Em gái Xuxu)
Trả lời:
XuXu thân mến! Trường hợp như em không phải là hiếm đâu. Em và những teen mãi không thấy “nhớn” có thể là do dậy thì muộn đó. “Dậy thì” là thời kỳ mà bạn biến từ một “đứa trẻ” thành “người nhớn” cả về mặt thể chất lẫn tinh thần. Vì vậy, những thay đổi về cơ thể sẽ là dấu hiệu để teen biết được mình đang trong giai đoạn “trở thành người lớn” hay không.
Với các girl, dấu hiệu của giai đoạn “trở thành người lớn” là sự phát triển của núi đôi, sự xuất hiện của “tóc” ở vùng kín và “cô nàng nguyệt san”. Toàn bộ thân hình của teengirl sẽ dần dần biến đổi, hông nở hơn và cơ thể có những đường cong hấp dẫn.
Với các boy, dấu hiệu của giai đoạn chuyển biến này là bắt đầu mọc “tóc ở mép” ở vùng kín, và “chú chim nhỏ” bỗng lớn phổng phao. Thân hình của boy cũng bắt đầu thay đổi, vai rộng hơn, cơ bắp săn chắc.
Đến giai đoạn dậy thì, cơ thể của các teen bắt đầu sản xuất ra các hoóc môn giới tính (kích thích tố sinh dục nam, kích thích tố sinh dục nữ) nhiều hơn so với khi các teen còn bé, vì thế đã khiến cơ thể có những thay đổi như trên.
Với girls thì tuổi dậy trung bình là từ 7 đến 13 tuổi, còn với boys thì từ 9 đến 15 tuổi, tuy nhiên cũng có teen dậy thì muộn hơn hoặc sớm hơn. Đó là điều hoàn toàn bình thường, và điều này lý giải tại sao teen có thể phát triển sớm hơn hoặc muộn hơn vài năm so với các bạn cùng lứa tuổi.
Vậy dậy thì muộn là gì? Đó là khi đã trải qua độ tuổi dậy thì mà trên cơ thể của chúng ta vẫn không thấy một tí ti thay đổi nào cả, chẳng hạn như ba vòng vẫn phẳng lỳ, không thấy đèn đỏ đối với girl, còn đối với boy thì không thấy “chú chim” nhúc nhích tẹo nào.
2. Em vẫn không hiểu rõ tại sao, ở một số teen quá trình dậy thì lại muộn thía? Mà muộn hơn hẳn so với các bạn cùng lứa từ 1-3 năm cơ. Nguyên nhân do đâu vậy? (Mai Huy, 15 tuổi)
Trả lời:
Bạn biết không, một số “thủ phạm” sau cũng khiến teen “dậy thì muộn” này:
Đầu tiên thường thì đó là do di truyền. Mẹ, chị em hoặc cô dì, chú bác của các teen trước kia cũng đã phát triển muộn hơn bình thường, và giờ đây là tới lượt teen. Nếu teen nào rơi vào trường hợp này thì đừng lo lắng nhé. Trường hợp này gọi là dậy thì muộn thể chất. Teen vẫn phát triển hoàn toàn bình thường, chỉ khác so với các bạn cùng tuổi là phát triển muộn hơn thôi và teen không cần đến bất kỳ biện pháp điều trị nào đâu.
Một số bệnh như: tiểu đường, xơ nang, hen, suyễn..cũng có thể khiến teen dậy thì muộn vì những căn bệnh này khiến cơ thể khó phát triển hơn. Nếu bị suy dinh dưỡng - thức ăn không cung cấp đủ chất dinh dưỡng hàng này thì teen cũng sẽ phát triển muộn hơn so với các teen khác cùng tuổi có chế độ ăn uống hợp lý, điều độ. Chẳng hạn một số teen sợ béo mà không chịu ăn uống, hoặc lại tập luyện quá sức khiến cơ thể gầy gò, không phát triển được. Các girl nhớ này, cơ thể chúng ta cần có một lượng chất béo nhất định để chúng ta chuẩn bị bước vào giai đoạn dậy thì.
Dậy thì muộn cũng có thể do các bệnh bẩm sinh ở vùng dưới đồi tuyến yên hoặc buồng trứng gây nên, vì đây là những “mảnh đất” sản sinh ra các hoocmon quan trọng đối với sự phát triển của cơ thể.
Nếu teen nhà ta có rơi vào trường hợp dậy thì muộn thì cũng đừng lo lắng gì nha vì các bác sĩ hoàn toàn có thể giúp được teen lấy lại được phong độ phát triển bình thường cho mình. Vì thế, teen đừng quá buồn mà hãy tới gặp bác sĩ để có được lời khuyên và cách chữa trị tốt nhất.
3. Em đã 14 tuổi rồi thế mà vẫn chưa thấy cô nàng nguyệt san xuất hiện. Em có bình thường không? (Em Mimi)
Trả lời:
Bạn Mimi thân!
Cô nàng nguyệt san bắt đầu “viếng thăm” các teengirl ngay sau khi các bạn bước vào tuổi dậy thì. Cuộc “viếng thăm” đầu tiên ấy thường đến khi teengirl ở độ tuổi từ 10 đến 16 tuổi, sau khi những dấu hiệu dậy thì đầu tiên xuất hiện ở teen từ 2 đến 2,5 năm (dấu hiệu dậy thì dễ thấy nhất là “núi đôi” nhú lên và xuất hiện “vi ô lông” ở vùng kín”. Tuy nhiên một số teen dậy thì muộn hơn hoặc sớm hơn thì cũng là điều hoàn toàn bình thường.
Có một số cách có thể giúp teen nhận biết được mình sắp được gặp cô nàng nguyệt san hay chưa. Teen có thể kiểm tra đũng “quần chíp” của mình. Nếu thấy có dịch nhầy, hơi trắng, thì teen yên tâm là cô nàng nguyệt san sắp tới thăm mình rồi đó, vì chất nhầy này thường xuất hiện khoảng 6 tháng trước khi teen có kỳ kinh nguyệt đầu tiên.
Teen cũng có thể hỏi mẹ xem trước kia mẹ có kinh nguyệt lần đầu tiên vào năm bao nhiêu tuổi, vì giữa mẹ và con gái thường khá giống nhau về “khoản” này đấy.
Có một số nguyên nhân khiến cô nàng nguyệt san đến với teen khá muộn là: teen quá gầy, hoặc ăn uống không điều độ, biếng ăn, không cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể, hoặc tập luyện quá nặng, khiến cơ thể mệt mỏi, hoặc đầu óc căng thẳng, ốm đau. Teen nên lưu ý những điều này để giữ cho mình có một cơ thể khoẻ mạnh, phát triển “đúng tiến độ” nhé.
Bạn mới 14 tuổi và chưa có kinh nguyệt, điều đó là hoàn toàn bình thường.
4. Em chưa có kinh nguyệt thế mà gần đây em cứ thấy ở “chỗ ấy” của em tiết ra chất gì đó trắng trắng. Em có bị làm sao không? (Diệu Hương)
Trả lời:
Hương thân mến!
Khoảng 6 tháng tới 1 năm trước khi các teengirl có kỳ kinh nguyệt đầu tiên, thì cơ thể của các teen bắt đầu “sản xuất” ra chất dịch ở “chỗ ấy”. Đây là điều hoàn toàn bình thường và là do sự thay đổi nồng độ hoóc môn của cơ thể gây ra. Chất dịch này chính là để giúp “cô bé” được khoẻ mạnh bình thường.
Các chất dịch lỏng thường có “diện mạo” rất khác nhau: có thể loãng, hơi nhầy, hoặc có thể đặc sền sệt, có màu trắng trong hoặc trắng nhờ nhờ. Lượng dịch lỏng này nhiều hay ít phục thuộc vào chu kỳ kinh nguyệt của mỗi teen.
Chất dịch này thường chỉ có mùi nhẹ và không gây ngứa ngáy khó chịu. Nếu dịch có mùi nặng, gây ngứa, hoặc có màu nâu, xám hay xanh thì có thể các teen đã vị nhiễm trùng chỗ ấy và cần đi khám bác sĩ ngay nhé.
Vì chất dịch có độ ẩm, nên đôi khi nó làm da hơi rát. Teen cần bảo vệ vùng da nhạy cảm bằng cách hãy lựa chọn các “underwear” bằng chất liệu cotton thoáng mát và không nên mặc quần quá chật đâu đấy. Điều quan trọng nữa là teen cần vệ sinh sạch sẽ vùng kín hàng ngày.