Tại sao hình mẫu robot thường là phụ nữ?

Từ trợ lí iPhone có tên Siri của Apple cho tới các nhân viên tại một khách sạn toàn robot phục vụ đầu tiên của Nhật, dường như phần lớn các hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) này được xây dựng mang bóng dáng và các đặc điểm của nữ giới. Tại sao lại như vậy?

Theo Karl Fredric MacDorman, một nhà khoa học máy tính kiêm chuyên gia về tương tác giữa người - máy tính tại Đại học Indiana (Mỹ), một lí do cho sự phổ biến của các hệ thống AI và android (robot được thiết kế có hình dáng hoặc hành xử giống như con người) nữ tính có thể là, những cỗ máy này có xu hướng thực hiện các công việc theo truyền thống thường gắn với phái yếu. Chẳng hạn như, nhiều robot được thiết kế để hoạt động như bồi bàn, trợ lí/thư kí cá nhân hoặc hướng dẫn viên bảo tàng.
Ngoài ra, nhiều kĩ sư thiết kế, chế tạo các cỗ máy trên là nam giới nên ông MacDorman cho rằng họ cảm thấy sản phẩm tạo ra là nữ giới thực sự hấp dẫn, trong khi phụ nữ cũng tán thành việc tương tác với phụ nữ.
Kết luận trên được rút ra sau khi ông MacDorman trực tiếp tiến hành một nghiên cứu xem đàn ông và phụ nữ phản ứng với các giọng nói thuộc các giới tính khác nhau như thế nào. Trong một thí nghiệm, ông và các cộng sự cho phát các đoạn ghi âm giọng nam và nữ và yêu cầu những người tình nguyện điền vào một bảng khảo sát về giọng nói ưa thích của họ.
Nhóm nghiên cứu sau đó yêu cầu những người tình nguyện thực hiện một bài kiểm tra đo mức độ ngầm ưa thích hoặc sự thiên vị trong tiềm thức của họ. Các nam giới trong nghiên cứu thông báo họ chuộng các giọng nữ nhưng họ không có sự ngầm ưa thích nào đối với chúng. Trong khi đó, phụ nữ ngấm ngầm ưa thích giọng nữ hơn giọng nam, thậm chí còn nhiều hơn những gì họ thú nhận trong bảng khảo sát.
"Tôi nghĩ sẽ có dấu hiệu bệnh nếu đàn ông thích đàn ông, nhưng không có gì bệnh hoạn nếu phụ nữ thích phụ nữ", ông MacDorman nói thêm.
Kathleen Richardson, nhà nhân chủng học xã hội thuộc trường University College London (Anh) và cũng là tác giả cuốn "An Anthropology of Robots and AI: Annihilation Anxiety and Machines" cho biết, xu hướng tương tự cũng được ghi nhận ở lĩnh vực thiết kế, chế tạo robot hình người. Tuy nhiên, ông lưu ý, dù tỉ lệ các android là nữ cao hơn nam, nhưng khi muốn tạo ra robot hoàn toàn giống người, các chuyên gia thiết kế gần như lại chọn giới tính cho sản phẩm là nam.
Và khi robot hình người là nữ, chúng có xu hướng được mô phỏng theo những cô gái trẻ, hấp dẫn và nhu mì.
"Tôi nghĩ điều đó có thể phản ánh những gì một số quý ông nghĩ về phái yếu, rằng họ không hoàn toàn là con người … và có thể tái tạo được. Một lí do nữa cho sự phổ biến của các robot nữ có thể là, phụ nữ được đánh giá thân thiện hơn hoặc ít đe dọa hơn cánh mày râu", ông Richardson nhấn mạnh.