Đỉa là một loại động vật thủy sinh, sống ở khắp nơi trên thế giới trừ những miền hàn đới. Chúng hút dịch thực vật và động vật sống dưới nước là chủ yếu, nhưng cũng rất thích động vật máu nóng. Vì vậy con người, trâu bò… khi lội dưới nước, gặp đỉa là chúng bám lấy ngay để hút máu, khi no kềnh mới nhả ra.
Con đỉa được y học phương Đông và phương Tây sử dụng từ lâu đời. Người ta dùng đỉa để trực tiếp chữa bệnh bằng cách: cho con đỉa to hút máu độc ở những vết loét lâu lành. Mỗi con đỉa trâu to có thể hút được tối đa 15 ml máu. Trước đây, nhu cầu dùng đỉa trực tiếp chữa bệnh ở châu Âu rất thịnh hành, đến nỗi người ta phải nuôi đỉa để cung cấp cho các bệnh viện.
Đỉa trong thiên nhiên có điểm bất lợi là thường có vi khuẩn gây bệnh trong miệng, nguy hiểm nhất là bệnh than. Vì vậy muốn dùng đỉa chữa bệnh, phải nuôi con đỉa trong môi trường nhân tạo và kiểm tra độ vô khuẩn trước khi sử dụng.
Theo kết quả nghiên cứu của Viện đại học Duisbur - Essen (Đức), việc cho đỉa hút máu đầu gối người bị hư khớp giúp giảm đau nhức đáng kể vì khi hút máu, đỉa đưa vào cơ thể người bệnh nhiều chất có tác dụng kháng viêm.
Khi hút máu người và động vật, con đỉa phải no máu, nó mới nhả ra, chỗ miệng đỉa cắn vào da để hút máu (người hay động vật) máu vẫn tiếp tục chảy, do chất hirudin có trong tuyến nước bọt của con đỉa dính vào vết cắn có tác dụng chống đông máu, vì vậy muốn chống chảy máu nơi có vết đỉa cắn cần phải lau sạch vết cắn và rửa bằng nước muối loãng.
Con đỉa còn được dùng làm nguyên liệu chế thuốc chống tắc mạch máu do cục máu đông, chống tụ máu vết thương, tụ máu trong nội tạng dưới dạng thuốc tiêm, thuốc kem xoa - đó là chất hirudin trong tuyến nước bọt con đỉa, được chiết xuất làm nguyên liệu để bào chế các dạng thuốc trên.
Nếu bạn bị con đỉa bám vào người, rất khó lôi ra. Chỉ cần lấy chút nước bọt vào đầu ngón tay rồi dí vào đầu đỉa là nó nhả ra ngay. Nếu bạn có tý vôi tôi, bôi vào đầu đỉa, nó sẽ ứa máu và giãy giụa mạnh đến chết.
DS Trần Xuân Thuyết
Kinh dị dùng đỉa chữa bệnh