Giống như các con nghiện khác ở Nga, Irina Pavlova khởi đầu những chuỗi ngày nghiện ngập bằng thuốc phiện từ lúc chưa đầy đôi mươi, sau đó chuyển sang heroin, và cuối cùng, khi được 27 tuổi, cô biết đến krokodil, hỗn hợp gây nghiện cực rẻ mà lại gây phê gấp 10 lần heroin. Việc pha chế krokodil, tên y học là desomorphine, cũng khá dễ dàng, cứ việc trộn lẫn một số chất như i-ốt, diêm, xăng… vào thành phần chính là codeine, một loại thuốc giảm đau được bán rộng rãi mà không cần có đơn thuốc, theo tạp chí Time. Nghe qua có vẻ quá lý tưởng cho các con nghiện nghèo nhưng trên thực tế hầu như ai dính vào krokodil cũng chỉ có một con đường: chết không toàn thây.
Một con nghiện tại thành phố Tver - Ảnh: Reuters
Rẻ nhưng cực độc
Đối với Pavlova, bước ngoặt đã đến vào năm 2008, khi cô giam mình trong căn hộ của người em trong suốt 2 tuần và chẳng làm gì khác ngoài chuyện nấu rồi chích thuốc vào động mạch đùi ở vùng háng. “Một lần phê kéo dài khoảng 1 giờ rưỡi và mất khoảng gần 1 giờ để nấu thuốc. Tôi cứ liên tục nấu và chích thuốc suốt 24 giờ/ngày”, cô kể lại với Time. Sau 2 tuần, vùng đùi của Pavlova hoại tử nặng và kéo theo nhiễm trùng máu. Cô được đưa vào bệnh viện cấp cứu và đồng ý gia nhập trại cai nghiện.
Có thể nói Pavlova là một trường hợp đặc biệt may mắn vì những con nghiện krokodil khác hầu như chết sạch. Chẳng ai chịu nổi đến 2 năm kể từ khi rờ đến chất gây nghiện khủng khiếp này. Cái tên krokodil, nghĩa là “cá sấu” trong tiếng Nga, còn nhằm chỉ tình trạng vùng da xung quanh vết chích đổi màu xanh lè và xếp vảy như da cá sấu do mạch máu bể nát và vùng mô bao quanh chết dần. Hoại tử và bị cắt cụt chi là hậu quả thường xảy ra đầu tiên đối với các con nghiện. Với những người chích krokodil vào động mạch cổ, phần mô xương xốp, đặc biệt là ở hàm dưới, thường bắt đầu tiêu hủy dần vì chất a-xít có trong hỗn hợp. Hậu quả là răng rụng hết trước khi lợi biến mất.
Như vậy, để đổi lấy chất độc hại rẻ tiền, con nghiện đã phải trả giá bằng chính da thịt mình, chứng kiến thuốc gây nghiện ăn dần cơ thể đến tận xương. Nói theo nghĩa đen, những người này bị thối rữa cho đến chết. Nhiều chuyên gia phòng chống ma túy so sánh tác hại của krokodil với những hậu quả kinh hoàng mà levamisole, một loại thuốc trị giun cho gia súc, gây ra cho các con nghiện ở Mỹ. Khi con nghiện hít hoặc hút chất gây nghiện có trộn levamisole, mũi, tai và cổ, hoặc ở một số trường hợp nghiêm trọng, toàn cơ thể bị thối rữa. Theo Bộ Tư pháp Mỹ, đến 70% cocaine tại nước này được pha với levamisole, theo tờ Daily Mail.
Hoại tử ở chân vì chích krokodil - Ảnh: Morrisonworldnews.com
Đại dịch quốc gia
Báo The Independent dẫn thống kê của chính quyền Nga cho thấy tính đến năm 2010, con số nghiện krokodil dao động từ vài trăm ngàn lên đến 1 triệu người, còn con số tử vong thì chưa đo đếm được. Đây cũng là quốc gia đầu tiên trên thế giới chứng kiến cơn nghiện krokodil bùng nổ thành đại dịch.
Cơn nghiện krokodil xuất hiện đầu tiên tại Siberia và vùng Cận Đông của Nga vào năm 2002. Trong 3 năm trở lại đây, nó lan rộng khắp nước với tốc độ chóng mặt. Kể từ năm 2009, lượng krokodil bị tịch thu ở Nga tăng gấp 23 lần, Tạp chí Time dẫn lời Giám đốc Cơ quan Phòng chống ma túy liên bang Nga Viktor Ivanov cho hay. Trong 3 tháng đầu năm nay, cơ quan này đã tịch thu 65 triệu liều. Khu vực có số con nghiện tăng nhanh nhất là những nơi nghèo và xa xôi như Vorkuta gần cực Bắc.
Independent dẫn lời bác sĩ Artyom Yegorov tại trung tâm cai nghiện ở thành phố Tver cho hay krokodil đẩy cơn phê lên mức độ cao nhất và cũng khó cai nghiện nhất. Đối với trường hợp cai heroin, các triệu chứng chính gây vật vã thường bớt dần từ 5 đến 10 ngày kể từ khi cắt cơn. Nhưng đối với krokodil, hiện tượng đau đớn kéo dài đến 1 tháng và hầu như không thể chịu đựng nổi.
Dù biết kết cục như vậy, nhưng phần lớn các con nghiện Nga vẫn chuyển từ heroin sang dùng krokodil vì thành phần chính là codeine rẻ hơn nhiều so với ma túy tinh chất, cũng như có thể mua ở bất cứ nơi đâu mà chẳng bị cảnh sát sờ gáy. Như lời một con nghiện là Zhenya ở Tver thừa nhận: “Bạn cảm thấy gớm ghiếc khi pha chế và chích krokodil, nhưng bạn sẽ vẫn tiếp tục dính với nó. Cho đến lúc chết”.