Con người được coi là động vật có trí tuệ bậc nhất. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, khá nhiều loài vật biết tạo công cụ để lấy thức ăn, ghi nhớ biểu tượng và vật thể xung quanh trong thời gian rất lâu… đó đều là những loài vật có trí thông minh cao, chỉ sau con người.
Cùng điểm lại một vài loài vật sở hữu trí tuệ "phi phàm" qua các nghiên cứu dưới đây, theo tổng hợp của trang Listverse.
1. Heo
"Ngốc như heo, bẩn như heo" - Heo luôn bị coi là loài động vật ngu ngốc và dơ bẩn. Thật oan uổng cho chúng bởi các nhà khoa học đã chứng minh, thực chất heo cũng thông minh.
Tiến hành thí nghiệm, các nhà khoa học đã lần lượt dạy heo kí tự và biểu tượng đơn giản hiện ra trên màn hình. Sau đó, họ hướng dẫn chúng sử dụng mõm điều khiển chuột máy tính phân loại các kí tự có cùng chủng loại.
Một thời gian sau, tất cả các chú heo trong chương trình thử nghiệm đã có thể sử dụng mõm của mình để phân loại một cách thuần thục, thậm chí thời gian tiếp thu còn nhanh như loài tinh tinh vậy.
Các nhà khoa học rất ấn tượng về điều này, họ cho rằng, heo là một trong những con vật thông minh nhất trong tất cả vật nuôi tại nhà, đôi khi thông minh hơn chó.
Tiến sĩ Stanley Curtis thuộc ĐH Penn State (Mỹ) cho biết, “Chúng có thể ghi nhớ các biểu tượng, vật thể xung quanh trong khoảng thời gian rất lâu”.
Ngoài ra, các nhà khoa học còn phát hiện, “tình cảm” của heo rất phong phú. Chúng có thể dùng các âm thanh tiếng kêu khác nhau và các động tác vẫy tai, vẫy đuôi để biểu lộ tình cảm của mình.
Có lẽ do nhận biết được trí thông minh của heo như vậy nên ngày xưa khi đi biển, các thuyền trưởng thường mang theo một chú heo bên mình bởi họ tin rằng, khi tàu đắm, heo sẽ biết cách bơi vào bờ gần nhất.
2. Bạch tuộc
Thời Hy Lạp cổ đại, một nhà triết học lỗi lạc từng tuyên bố: “Bạch tuộc là một sinh vật ngu ngốc”. Tuy vậy, dưới ánh sáng khoa học, cái nhìn về “loài sinh vật ngu ngốc” này đã bị đảo ngược.
Các nhà khoa học ngày nay đã chứng minh được rằng, bạch tuộc là loài thông minh nhất trong số các loài động vật thân mềm.
Nhà khoa học người Mỹ - Jean Boal và các đồng nghiệp đã tiến hành một số thí nghiệm nhằm chứng minh trí nhớ địa lý rất tốt của loài bạch tuộc.
Trong thí nghiệm, Boal đặt các con bạch tuộc trong mê cung nhân tạo với nhiều chướng ngại vật từ sỏi, tảo… Chỉ qua một vài lượt thử nghiệm, chúng đã tìm ra con đường ngắn nhất để đến lối thoát dưới đáy bể.
Điều ấn tượng đặc biệt ở thí nghiệm này là bạch tuộc có thể ghi nhớ được hai mê cung khác nhau trong cùng một lúc. Chúng cũng không hề cảm thấy lúng túng khi được chuyển từ mê cung này sang mê cung khác. Trí tuệ của chúng rõ ràng không phải là một thứ trí tuệ máy móc như ở nhiều loài động vật khác.
Một hành vi gây bất ngờ của loài bạch tuộc cũng được ghi nhận: Sau khi bắt được mồi, chúng mang về hang rồi nhặt đá che cửa hang lại. Sau đó mới yên tâm “ăn uống” và “nghỉ ngơi”. Sự phòng xa, tính toán và cả khả năng học hỏi trên này không thể thuộc về một loài động vật bậc thấp.
Và nếu bạn còn nhớ, Paul - nhà tiên tri "đại tài" của World Cup 2010 cũng là bạch tuộc.
3. Quạ
Quạ là một loài chim vô cùng thông minh, thậm chí chúng còn có khả năng phân biệt những ký hiệu thể hiện số lượng giống như con người. Đây là những phát hiện mới nhất của các nhà khoa học thuộc ĐH Utsunomiya (Nhật Bản).
Trong cuộc thử nghiệm với 8 con quạ rừng, 2 hũ thức ăn được đánh số “2” và số “5” trên nắp được đặt trong một chiếc lồng. Chỉ hũ số “5” chứa thức ăn, nhưng các con quạ đã chọn chính xác hũ đó với tỷ lệ thành công 70%.
Trong nhiều cuộc thử nghiệm tiếp theo, các nhà khoa học đã sử dụng những ký hiệu khác nhau, số thứ tự từ 2 - 8 để đánh giá kỹ năng của quạ.
Kết quả cho thấy, quạ đạt được tỷ lệ thành công từ 70 - 90% khi lựa chọn hũ thực phẩm chính xác trong 19/20 cuộc thử nghiệm kết hợp.
Theo các nhà khoa học, những phát hiện này lần đầu tiên khẳng định quạ có thể phân biệt số lượng vật thể. Điều này cũng giúp khẳng định thêm quạ là một loài động vật vô cùng thông minh.
4. Cừu
Cừu sống theo bầy đàn, đôi khi nhìn chúng có vẻ khờ khạo và chậm chạp. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới từ ĐH Cambridge (Anh) cho thấy, loài cừu không hề ngu ngốc như lâu nay chúng ta vẫn nghĩ. Các nhà khoa học cho biết, cừu khá thông minh và có thể đưa ra một quyết định độc lập.
Trong một thí nghiệm, các nhà khoa học đặt những chú cừu trước hai giỏ chứa thức ăn có màu khác nhau: vàng và xanh. Trong đó, giỏ màu vàng chứa thức ăn còn giỏ màu xanh thì không.
Tiếp đến, hai giỏ thức ăn có màu khác (đỏ và đen) cũng được để trước mặt chúng. Tuy nhiên, những con cừu nhanh chóng học được cách tìm hiểu mô hình mới và tìm ra thức ăn của mình.
Theo các nhà phân tích, thông thường chỉ có con người và một số loài động vật linh trưởng khác có thể phản ứng dễ dàng với sự thay đổi này, bởi vì nó có liên quan đến các phần của não gọi là vỏ não trước trán.
Nhưng thí nghiệm trên đã chứng minh, loài cừu cũng có thể phản ứng với điều này không mấy khó khăn.
Ngoài ra, các nhà khoa học cho biết, cừu có một bộ nhớ rất sâu sắc. Chúng nhớ được bạn bè mà không gặp từ hai năm trước. Chúng cũng có thể nhớ khuôn mặt của cả hai con cừu khác, cũng như khuôn mặt con người, thậm chí có thể nhận ra những đối tượng đó thông qua ảnh.
5. Cá vàng
Trước đây, người ta thường luôn cho rằng, cá vàng là một trong những loài sinh vật kém thông minh. Tuy nhiên, những thí nghiệm mới đã chứng minh rằng cá thực sự là quần thể sinh vật có trí khôn. Chúng rất khéo léo và thậm chí biết học hỏi nữa.
Một thí nghiệm của các nhà khoa học thuộc ĐH Osaka (Nhật Bản) cho thấy, cá vàng có trí nhớ tốt hơn chúng ta nghĩ rất nhiều. Các nhà khoa học đã luyện cho loài cá phản xạ có điều kiện và kết quả là chúng nhận ra người đến cho ăn để ngoi lên mặt nước.
Chúng ghi nhớ được mối liên quan giữa người cho ăn và các bữa ăn. Các nhà khoa học Nhật Bản còn cho rằng, cá vàng có khả năng ghi nhớ khuôn mặt người cho ăn và phân biệt với người lạ. Chúng sẽ bơi thoải mái hơn khi chủ nhân xuất hiện và trốn khi thấy những ánh mắt không quen biết.