Thuốc chợ… rẻ hơn thuốc tiệm!
Tại chợ Quy Hậu (xã Hòa Trị, huyện Phú Hòa), chúng tôi đếm được ba “quầy thuốc đa không” bày bán các loại tân dược (thuốc tây) như thế. Đóng vai một người bệnh, tôi đến “quầy thuốc” của bà Th. hỏi mua thuốc cảm, ho. Không cần biết về triệu chứng bệnh hay thể trạng của người sử dụng thuốc, bà Th. nhanh tay “bốc” cho hai liều dùng gồm các loại: Decolgen, Penicilin, Terpin, Theralen, BAR… Đưa thuốc cho “người bệnh” và lấy 7.000 đồng, bà không dặn dò gì thêm. Khi tôi buộc miệng hỏi nên uống thuốc lúc nào thì bà Th. bảo: “Uống trước hay sau bữa ăn đều được”.
Bà L.T.X.P, chủ một “quầy thuốc đa không” ở chợ Phước Nông (xã Hòa Bình 1, huyện Tây Hòa) thừa nhận: “Bán thuốc đã 8 năm nhưng chưa học qua trường lớp nào liên quan đến y, dược; tôi chỉ học lỏm cho biết tên thuốc rồi đi bán. Nên cũng chỉ dám bán những loại thuốc đơn giản như cảm, đau đầu, hạ sốt, kháng viêm, trầy xước…”.
![](http://24hn02.24hstatic.com:8008/upload/3-2011/images/2011-07-11/1310356749-thuoc-tay-ban-o-cho.jpg)
Những quầy thuốc “thùng caton” này dễ bắt gặp ở các chợ nông thôn Phú Yên
Đa phần thuốc tây bán ở chợ là thuốc trôi nổi, không rõ nguồn gốc, không thể kiểm định chất lượng. Tuy nhiên, do tâm lý người dân muốn mua thuốc rẻ tiền và tiện dụng khi đi chợ nên những “quầy thuốc đa không” vẫn hoạt động tốt. Chị Nguyễn Thị Bé ở thôn Quy Hậu, xã Hòa Trị, vô tư: “Nhà tôi ở gần chợ nên mỗi khi trong gia đình có người bị bệnh cảm sốt, đau đầu, đau bụng… tôi ghé chợ mua thuốc cho tiện. Vả lại, thuốc ở chợ bán rẻ hơn trong tiệm”.
Khó kiểm tra, xử phạt
Ông Phạm Ngọc Chương, Trưởng phòng Nghiệp vụ Dược (Sở Y tế tỉnh Phú Yên), cho biết tân dược là loại hàng hóa đặc biệt, chỉ được bán tại các hiệu thuốc được ngành chức năng cấp giấy phép. Việc sử dụng thuốc bán ở các cửa hàng tạp hóa hoặc ở chợ, do những người không có chuyên môn về dược tự kê đơn sẽ rất nguy hiểm cho người bệnh. Cũng theo ông Chương, thực trạng kinh doanh thuốc tân dược không có giấy phép không chỉ phổ biến ở chợ nông thôn mà xuất hiện cả ở chợ thành phố. Sở Y tế tỉnh đã tổ chức nhiều tổ công tác liên ngành kết hợp với Quản lý thị trường và công an đi kiểm tra hàng loạt chợ trên toàn tỉnh. Tuy nhiên, việc quản lý cũng như xử phạt những trường hợp này gặp rất nhiều khó khăn. Mỗi khi đoàn kiểm tra đến, những người bán thuốc dễ dàng giấu quầy thuốc của mình, bằng cách che đậy hoặc để lẫn vào bất cứ quầy hàng tạp hóa nào; đoàn kiểm tra ra về thì đâu lại vào đấy. Bên cạnh đó, tâm lý người mua cũng góp phần giúp cho các quầy thuốc này tiếp tục hoạt động một cách công khai.
“Khi bị bệnh, nếu người dân không đến cơ sở y tế khám và điều trị mà tự ý tìm đến chợ mua thuốc sẽ dễ gây ra tình trạng dùng thuốc không đúng liều, nhờn thuốc, kháng thuốc, hoặc có những phản ứng phụ bất lợi ảnh hưởng đến sức khỏe. Đối với một số bệnh chuyên khoa cần được chỉ định điều trị rất khắt khe, dùng sai thuốc sẽ không khỏi, khi bệnh nặng thì việc chữa bệnh càng gặp nhiều khó khăn”, ông Chương cảnh báo.
Theo Nghị định 45/2005/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế, thì hành nghề khám bệnh, chữa bệnh, cung cấp dịch vụ y tế không có giấy chứng nhận đủ điều kiện hành nghề do cơ quan y tế có thẩm quyền cấp sẽ bị phạt tiền 1 – 3 triệu đồng. Và theo quy định của Bộ Y tế, các cơ sở bán lẻ thuốc phải đạt tiêu chuẩn GPP (Good Pharmacy Practices: nhà thuốc thực hành tốt) mới đủ điều kiện kinh doanh thuốc.