Đẳng cấp kinh doanh xăng ở Việt Nam

[size=1]Giá xăng đang bị 'làm xiếc'?[/size]Người tiêu dùng trong nước chấp nhận giá xăng tăng giảm theo giá thế giới nhưng yêu cầu các đầu mối kinh doanh xăng dầu phải có cách tính minh bạch, thuyết phục.

Tuy nhiên, thực tế thời gian qua, dư luận vẫn nói nhiều về cách tính giá "tuỳ biến" của các doanh nghiệp đầu mối và tiêu chí minh bạch vẫn là điều đáng bàn. Nhiều chuyên gia đã đưa ra những phân tích để minh chứng cho nghi vấn… giá xăng đang được sử dụng nhiều chiêu trò để "làm xiếc"?

Doanh nghiệp "tùy biến"… quá giỏi!?

Theo một chuyên gia, trong cơ cấu giá, phần phí, bảo hiểm, trích bình ổn giá đã được tính theo công thức, thuế suất. Phần biến động mà doanh nghiệp có thể linh động là giá nhập khẩu và chi phí kinh doanh, lợi nhuận, thù lao đại lý.

Kinh doanh xăng dầu vẫn là lĩnh vực cần đòi hỏi tính minh bạch cao. Ảnh minh họa.

[size=4]Chuyên gia này cho rằng, những tưởng rằng giá xăng trong nước biến động chủ yếu theo giá nhập khẩu nhưng không hẳn như thế. Trong bảng tính giá tháng 4 thì giá nhập khẩu là 18.234 đồng /lít 3adore3, thuế nhập khẩu lúc này chỉ còn 0% 3bathing3, thù lao và vận chuyển cho đại lý giảm 100 đồng còn 400 đồng /lít 3bathing3 nhưng doanh nghiệp vẫn tính lợi nhuận là 0 đồng. 3crisp3 3crisp3[/size]

[size=4]Để hợp thức những con số ấy, doanh nghiệp đã đẩy chi phí kinh doanh, khấu hao và quản lý kho từ 100 đồng thành 250 đồng /lít 3aha3, khai thêm khoản lãi suất ngân hàng 100 đồng /lít! 3aha3 Khi tiếp cận cách tính này, chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong khôi hài: "Đúng là với cách tính này phải khen doanh nghiệp xăng dầu họ "tuỳ biến"… quá giỏi" (?!).([/size][size=4]Mặt hơn cái bánh dày[/size] 3curse3 3curse3)

Trao đổi với PV, chuyên gia kinh tế, TS Nguyễn Thị Hiền, nguyên thành viên Ban nghiên cứu của Thủ tướng cho rằng, giá xăng dầu hiện do Nhà nước tính toán và định đoạt. Tuy nhiên, thực tế, những chi phí cấu thành giá xăng dầu cũng giống như một rừng cây, nếu không phải người trong cuộc thì khó mà nắm bắt được.

Do đó, khi giá xăng tăng, vẫn còn rất nhiều người băn khoăn về cách tính giá của các doanh nghiệp cũng như cơ quan quản lý. Điều này chẳng có gì lạ bởi thực tế giá cơ sở vẫn chưa được công khai, minh bạch, có đơn vị nào công khai đâu mà dân biết.

Sự mù mờ và thị trường cạnh tranh mơ ước vẫn luôn là… ẩn số?! Nhiều chuyên gia cho rằng, cách tính giá xăng hiện tại vẫn thiếu minh bạch, chính điều này làm cho người dân thấy không hài lòng mỗi lần tăng giá. TS. Nguyễn Minh Phong (Viện Kinh tế - xã hội Hà Nội) cho rằng: "Cần phải phân tích cụ thể cơ cấu giá xăng, cái gì là phí tính thường xuyên được cho là hợp lý, cái nào cần kiến nghị giảm hoặc bỏ. Và khi biến động giá xăng, người dân chỉ cần nhìn vào giá nhập khẩu cộng thêm những khoản phí cố định là biết mình phải mua xăng giá bao nhiêu là hợp lý. Tuy nhiên, điều này không được thực hiện và giá xăng vẫn là… ẩn số". Ông Bùi Ngọc Sơn, trưởng phòng nghiên cứu Kinh tế Quốc tế (Viện Kinh tế và Chính trị Thế giới) cho rằng, muốn giải quyết dứt điểm câu chuyện về giá xăng dầu thì phải có lộ trình cải cách giá (đưa giá này về sát thị trường). Muốn như thế, Nhà nước phải tạo ra được thị trường cạnh tranh. Hiện nay, có vài "ông" thâu tóm thị trường, bắt tay nhau "làm giá" thì chuyện giá cả vẫn mãi mãi chỉ là chuyện tranh cãi, người kêu lỗ, người bảo lãi… Ví dụ có 3 "ông lớn" đang kiểm soát thị trường thì tách thành 6 "ông" và tiến hành cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước cho đến khi thấy không còn sự câu kết của các doanh nghiệp thì bỏ dần sự kiểm soát hành chính

"Tại sao chi phí này trước đây không có, nay lại bỗng dưng xuất hiện? Hay khoản nọ, khoản kia, trước một mức nay lại thay đổi thành mức khác? Họ có thể cân đối, "phù phép" các khoản chi phí nên rất khó có thể nhận ra và bắt bẻ", TS Hiền đặt câu hỏi.

Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Thị Hiền, câu chuyện tăng giá xăng dầu lần này khiến rất nhiều người giật mình. Về mặt nguyên tắc, giá thế giới tăng, tất yếu giá trong nước sẽ phải tăng theo. Tuy nhiên, tăng lên bao nhiêu, lấy giá cơ sở thế nào là điều cần được giải thích rõ ràng hơn. Thực tế, giá cơ sở, giá sàn hiện rất là tù mù, bất hợp lý, thiếu thuyết phục.