[justify]Sau này, khi viết về lịch sử hoa hậu Việt Nam dù yêu hay ghét thì người ta phải nhắc đến ông đầu tiên. Và cái tên mà xã hội gọi ông là ông Trùm hoa hậu Việt Nam là hoàn toàn chính xác. Ông thực sự là người mang đến một sự thay đổi trong tư duy của người Việt về cái đẹp. Với quan niệm thẩm mỹ của người Việt lâu nay thì việc đưa các cô gái mặc 3 mảnh công khai trước bàn dân thiên hạ đâu phải chuyện dễ dàng.[/justify]
[justify]
![]() |
[justify] [/justify]
[justify] [/justify]
[justify]Trong suốt hai mươi năm, ông là người tôn vinh những cô gái đẹp nhất xứ này. Rồi ông cùng họ xuất hiện ở nhiều nơi trong nước và trên thế giới. Rồi ông viết cả một số cuốn sách về họ. Thế nhưng tôi chưa bao giờ nghe một điều gì tai tiếng về ông với những người đẹp ấy. Nhưng thực lòng, tôi vẫn cứ tự hỏi: theo đuổi cái sứ mệnh ít khen nhiều chê và đầy dị nghị ấy từng đó năm không làm ông thấy mệt mỏi ư? Tôi cũng băn khoăn tự hỏi: Sau khi khởi xướng và đặt vương miện lên đầu hoa hậu đầu tiên của Việt Nam, sao ông không dừng lại? Sao ông không chỉ là một Tổng biên tập của một tờ báo lớn?[/justify]
[justify] [/justify]
[justify]Sao ông không chỉ viết những câu thơ và những cuốn tiểu thuyết đầy nỗi giày vò nhân thế và tôn vinh những vẻ đẹp vĩnh hằng trong đời sống tinh thần của con người? Xin ông thứ lỗi cho những câu hỏi có vẻ ngớ ngẩn của tôi. Nhưng chính tôi là tôi nên mới đặt những câu hỏi như thế. Mà nếu ông ở địa vị tôi, tôi tin chắc ông cũng sẽ đặt câu hỏi như thế đối với một nhà thơ.[/justify]
[justify]
![]() |
[justify] [/justify]
[justify] [/justify]
[justify]Dương Kỳ Anh là một nhà thơ khác rất nhiều nhà thơ ở Việt Nam. Nhiều nhà thơ chúng ta càng viết càng nhạt. Không ít các nhà thơ danh tiếng một thời cũng bị rơi vào bi kịch này. Tôi không bao giờ so sánh ông với các nhà thơ danh tiếng kia. Nhưng phải công nhận rằng ông càng viết thì thơ ông càng thâm trầm và tinh tế. Việc vượt qua chính mình nhất là trong sáng tạo nghệ thuật, là một việc cực kỳ khó khăn. Mấy năm gần đây, ông cho ra mắt những cuốn tiểu thuyết đầy nỗi giày vò và đau đớn về cuộc đời này. Hình như cuộc sống của các nhà thơ Việt Nam luôn luôn bị đày đoạ bởi những gì không thuộc về sự nghiệp sáng tác. Làm báo theo tôi là một công việc đầy nặng nhọc và bất trắc. Ai dám bảo tôi sẽ không hề phạm luật nếu tôi còn làm báo? Theo tôi biết, chỉ có các nhà thơ Việt Nam mới dính líu đến quá nhiều công việc không liên quan đến thơ.
[/justify]
[justify]Nhà thơ Dương Kỳ Anh[/justify]
[justify]Có nhà thơ phải đi buôn hàng may mặc, có nhà thơ kinh doanh bất động sản, có nhà thơ mở nhà hàng, có nhà thơ làm thuế quan, có nhà thơ làm công an, có nhà thơ là nghề quản cáo, có nhà thơ làm nghề môi giới, có nhà thơ làm chính trị nữa… Nghĩa là, nhà thơ Việt Nam phải làm đủ thứ nghề để sống. họ có khả năng kiểm soát được giấc mơ và sự biến ảo của ngôn từ nhưng họ lại không kiểm soát được những việc rất cụ thể trong đời sống thường nhật. Bởi thế mà họ dễ vi phạm luật pháp. Bởi thế mà họ chẳng dành thời gian cho thơ được bao nhiêu. Bởi thế mà nền thơ chúng ta vẫn đầy tính nghiệp dư của nó.[/justify]
[justify]Không ít nhà thơ Việt Nam sau khi nghỉ hưu mới chậc lưỡi tiếc thời gian khi họ còn khỏe mạnh và đầy cảm hứng sáng tạo đã trôi đi nhanh đến nỗi họ cảm thấy như bị kẻ nào ăn cắp. Không ai ăn cắp của họ cả. Chính họ đã ăn cắp tự do và những khoảng thời gian đầy ý nghĩa của họ. Chính họ tự đẩy họ vào một con đường có quá nhiều vô cảm và bất trắc. Ở các nước khác, nhà thơ chỉ làm những công việc liên quan đến thơ ca nói riêng và nghệ thuật nói chung chứ hầu như không có ai dính vào những công việc phi thơ ca cả. Những thứ mà các nhà thơ dính vào thường quá tệ hại với thơ ca và cũng quá tệ hại với chính đời sống thường nhật của nhà thơ.[/justify]
![]() Nhà thơ Dương Kỳ Anh và hoa hậu Hà Kiều Anh |
[justify]Dương Kỳ Anh không phải là người phải lo cơm áo sớm chiều như nhiều nhà thơ khác hay như chính bản thân tôi. Trong lĩnh vực làm báo, tôi bất hạnh hơn ông một triệu lần. Ngày nào tôi cũng viết báo và cũng tư duy về báo mà tìm mãi đến nửa cuộc đời vẫn không có một tờ báo của mình. Báo Tiền Phong là một tờ báo có bạn đọc rất lớn, có Công an kinh doanh, có rất nhiều thứ. Dương Kỳ Anh không phải là loại nhà thơ mà cứ vào tháng Mường hàng năm là ngồi sản xuất phải những bài thơ có vần sáo mòn về cỏ cây hoa lá trà rượu cho các báo Tết để kiếm tiền. Ông cũng không phải là nhà thơ mượn việc khác để quảng bá thơ hay tiểu thuyết của mình. Thơ và tiểu thuyết của an có đầy đủ lý do để làm thành tên tuổi ông. Đấy là lý co mà tôi không muốn ông cứ phải hai năm một lần ngồi đo đếm vòng eo của những cô gái đẹp cho dù không phải lúc nào ông cũng hào hứng với công việc đó.[/justify]
[justify]Thực tế, ông là một người có uy quyền. Uy quyền của một nhà báo danh tiếng. Và hơn nữa là uy quyền của một nhà thơ. Những người yêu quý ông vì ông một nhà báo uy tín và một nhà thơ đầy lòng trắc ẩn chứ đâu phải vì ông trao vượng miện hoa hậu cho cô này hay cô nọ. Còn cái việc tổ chức hay chấm hoa hậu ai làm mà chẳng được. có tiền là làm được hết. Tôi thiển cận nghĩ vậy. Nhưng có lẽ đó là số phận. Đó là sự đày đọa của kiếp sống này đối với ông chăng? Bởi có những việc mà người này cho đó là hạnh phúc còn người khác lại cho đó sự đày đọa. Tôi tin ông hiểu điều đó từ lâu. Nhưng cũng như tôi và bao người khác, có những thứ chúng ta hiểu đấy, hiểu đầy đủ và sâu sắc mà ta vẫn sa chân vào. Sa chân vào ngay cả khi chúng ta thấu hiểu rằng đó có khi chỉ là chuyện phù phiếm và vô nghĩa. Nếu tôi nhớ không nhầm thì ông đã mười lần đặt vương miện hoa hậu lên đầu mười cô gái đẹp của xứ này. Chín cô gái đẹp trước đó cũng chẳng làm nên tên tuổi ông nhưng cô thứ mười lại làm ông phải phiền muộn.[/justify]
[justify]Bây giờ, ông đã về hưu. Ông đã không còn ngồi trên chiếc ghế uy quyền của một tờ báo uy quyền nữa. Ông cũng sẽ không còn đứng trên một sân khấu hiện đại, xa hoa và hoành tráng để lại đọc một bài diễn văn về nhan sắc của các cô gái và đặt vương miện tôn vinh một cô gái nào đó nữa. Bây giờ, cái còn lại duy nhất của ông là những gì ông đã viết trong gần cả cuộc đời mình. Cho dù ông chưa nhận ra điều đó thì tôi vẫn phải nói rằng: chỉ những gì ông viết mới thực sự làm ông hạnh phúc và thực sự an ủi ông. Chỉ những tác phẩm của ông mới là kẻ tre âm đáng tin cậy và chung thủy nhất với ông.[/justify]
[justify]Bây giờ, có thể những cuộc thi hoa hậu Việt Nam hay hoa hậu gì gì đó, người ta có thể lại mời ông làm Chánh chủ khảo hay Trưởng ban tổ chức hay gì gì đó nữa. Tôi không biết ông có nhận lời không. Có thể ông nhận lời và cũng có thể không. Nhận hay không là quyền của ông. Nhưng tôi cam chắc rằng: những việc đó là những việc chẳng có ý nghĩa gì lắm với ông, một người đã tuổi 60, một người đã nếm nhiều đắng cay ngọt bùi của cuộc đời, một người đã tri thiên mệnh từ mười năm trước, một người không còn quá nhiều thời gian để thờ ơ trước một sự lựa chọn đúng nhất cho tự do và trí tuệ sáng tạo của mình.[/justify]
[justify]Tôi biết ông có một trang trại đẹp và yên tĩnh cách Hà Nội không xa. Tôi biết vì một lần ông đã mời tôi đến đó. Quả thực, đối với tôi lâu nay, ông rất ân cần và quan tâm. Nhưng tôi vẫn nghĩ đến một hình ảnh đẹp khác nữa về ông. Đó là hình ảnh ông lánh xa mọi chuyện ồn ào phù phiếm mà ông đã tham dự ít nhiều cho dù là tự nguyện hay bắt buộc trong một thời gian dài để ngồi xuống dưới một vòm cây hay trong một căn phòng trong trang trại của ông và viết như ông đã từng viết trong chân thành, đau đớn, nổi giận và mê đắm. Ông là người đã sống 60 năm trên thế gian này, ông là một nhà báo, một nhà thơ, một người tham gia nhiều công việc xã hội và vì thế ông có quá nhiều trải nghiệm về số phận của con người trên mảnh đất này. Ông hãy ngồi xuống và viết những dòng chữ, những câu thơ như lệ rơi, vĩ đại của tư tưởng và ngôn từ, như một lần và mãi mãi, như chính những gì ông đã viết và hơn thế.[/justify]
[justify]Ông đã nghỉ hưu. Sự nghiệp báo chí và những công tác xã hội của ông đã khép lại. Nhưng một con đường mới lại vừa mở ra trước mắt ông: con đường của sáng tạo. Và tôi đã nhìn thấy ông mỉm cười bước đi trên con đường ấy cho dù con đường của sự sáng tạo là vô tận. Lúc này, với tôi, ông mới thực sự là mình một cách trọn vẹn và mới thực sự cảm nhận đầy đủ nhất về hạnh phúc.[/justify]