[/justify]
![]() |
Ông Tăng Bá Hoành bên ngôi mộ Hán khổng lồ ở Hải Dương (Ảnh: Phạm Ngọc Dương). |
Ông kể rằng, giữa cánh đồng mênh mông của huyện Kim Thành, nổi lên một gò đất, trông như một ngọn đồi. Đào sâu xuống lớp đất đó chừng 4-5m, sẽ hiện ra một công trình mộ cổ khổng lồ, như một tòa lâu đài nguy nga, tráng lệ dưới lòng đất. Ông Hoành khẳng định rằng, đây sẽ là ngôi mộ cổ lớn nhất Việt Nam từ trước đến nay và phát hiện này sẽ gây chấn động không những trong nước mà còn khắp thế giới.
[/justify]
![]() |
[justify]Theo ông Hoành, ngôi mộ ở Kim Thành sẽ lớn gấp rưỡi ngôi mộ được cho là lớn nhất này (Ảnh: Phạm Ngọc Dương). [/justify] |
Đã có vài lần, tôi tìm về Kim Thành (Hải Dương), đến từng xã để dò hỏi, xem xã nào có gò đống khổng lồ và ngôi mộ Hán như cung điện dưới lòng đất, song chỉ nhận được những cái lắc đầu của các lãnh đạo xã. Thực ra, họ không biết gì cả, chứ không phải họ giấu giếm. Mỗi lần đi qua vùng Kim Thành, tôi luôn dõi mắt ra cánh đồng để tìm một “ngọn núi”. Tuy nhiên, vẫn chẳng biết nó ở đâu. Ngôi mộ cứ ám ảnh tâm trí tôi mãi.[/justify]
![]() |
![]() |
Mộ Hán như những "cung điện" dưới lòng đất (Ảnh: Tăng Bá Hoành). |
Số người chết đi trong hàng ngàn năm nay thì tính bằng con số hàng triệu, nhưng việc lăng mộ, xương cốt giữ được trong lòng đất hàng trăm, hàng ngàn năm thì làm gì có nhiều. Với nền khảo cổ học thế giới, việc phát hiện ra một ngôi một ngàn tuổi, cũng chấn động lắm! Nhưng rồi, trong nhiều ngày đi theo ông Hoành “đào mồ cuốc mả”, tôi mới tin rằng, vùng đất Hải Dương đúng là một “nghĩa địa mổ cổ” khổng lồ. Trong lòng đất còn ẩn chứa những ngôi mộ cổ cực kỳ hoành tráng, niên đại vô cùng sớm.
[/justify]
![]() |
![]() |
[justify]Gò đất giữa cánh đồng ở Nam Sách được cho là mộ tổ của họ Vũ có từ thời Bắc Thuộc (Ảnh: Phạm Ngọc Dương). [/justify] |
Thông tin khoa học này lại làm tâm trí tôi sôi sục, muốn biết ngôi mộ cổ, có lẽ là vĩ đại nhất Việt Nam đó ở đâu. Sau loạt bài viết về ngôi mộ Hán ở đình Quán La (Xuân La, Tây Hồ, Hà Nội), ông Hoành điện thoại cho tôi, tiết lộ địa chỉ ngôi mộ khổng lồ mà ông và các cán bộ Bảo tàng Hải Dương giấu giếm kỹ lưỡng hàng chục năm nay. Ý tưởng của ông Hoành là mong muốn cơ quan chức năng, chính quyền, đoàn thể, nhân dân cùng vào cuộc để bảo vệ ngôi mộ cổ khổng lồ kia như ngôi mộ ở làng Quán La, chứ bỏ hoang nó giữa cánh đồng cũng không ổn.[/justify]
![]() |
Vòm mộ Hán như đường hầm dưới lòng đất (Ảnh: Phạm Ngọc Dương). |
Nhận được địa chỉ nơi có “cung điện” lớn nhất Việt Nam dưới lòng đất, tôi lập tức tìm về Kim Thành, Hải Dương.
Liên Hòa là xã xa nhất của huyện Kim Thành, giáp với Hải Phòng. Vùng đất này bị cắt xẻ ngang dọc bởi các dòng sông chi chít. Người xưa, nhất là giới quan lại giàu có thường chọn vùng đất nhiều sông ngòi để lập trang ấp, thành quách. Khi đó phương tiện đi lại chủ yếu là tàu thuyền. Ông Hoành thường nói vui, xưa kia, các con sông như những xa lộ ngày nay, nên ở cạnh sông sẽ thuận tiện cho việc đi lại.
Theo chỉ dẫn của ông Tăng Bá Hoành, đến UBND xã Liên Hòa, nhìn về hướng Đông sẽ thấy một gò đất cao như quả núi, nơi đó, có ngôi mộ Hán khổng lồ.
Theo lời kể của ông Hoành, khoảng trước năm 2000, trong lần cùng ông Cương (hiện là Phó Giám đốc Bảo tàng Hải Dương) về một ngôi chùa ở xã này để đọc bia đá chữ Hán thời Trần, ông thấy trước mặt UBND xã có một gò đất rất cao, vượt lên khỏi ngọn tre. Nhìn gò đất rộng cả ngàn mét vuông ấy, ông Hoành đã nghĩ ngay đến một ngôi mộ Hán hoặc mộ cũi (loại mộ của người Hán thời đầu Công nguyên, được làm bằng hàng chục mét khối gỗ lim). Ông đã vạch cỏ trèo lên “ngọn đồi” này.
Thuê các thanh niên trong làng đào thám sát mấy hố nhỏ từ phía đỉnh gò xuống, ông Hoành đã phát hiện dưới gò đất là một ngôi mộ Hán khổng lồ, có tới 4 vòm cuốn. Ngôi mộ Hán được coi là lớn nhất không những Hải Dương mà cả Việt Nam là ngôi mộ đã được khai quật, đang trưng bày ở Bảo tàng Hải Dương, song ngôi mộ đó chỉ có 3 vòm cuốn. Ngôi mộ ông Hoành phát hiện ở xã Liên Hòa có tới 4 vòm cuốn, như vậy, theo kinh nghiệm của ông Hoành, nó sẽ lớn gấp rưỡi ngôi mộ hiện trưng bày ở Bảo tàng Hải Dương.
Thấy rằng, đây là trông trình mộ cổ cực kỳ quý hiếm, hoành tráng, có tuổi ngót 2.000 năm, ông Hoành đã gặp các lãnh đạo xã và đề nghị họ trông nom, bảo tồn cẩn thận. Vài năm sau, ông Hoành nghỉ hưu, và thông tin về ngôi mộ cổ đặc biệt lớn này được chuyển cho lãnh đạo kế cận. Chính vì thế, trong các báo cáo khảo cổ học hàng năm, công trình mộ cổ khổng lồ này vẫn thường được nhắc đến với ý nghĩa cực kỳ quan trọng. [justify] [/justify]
[justify](Còn nữa)[/justify]
[justify] [/justify]
[/justify]